Doğu Türkistan'da Uygur Türkçesi için mücadele eden ve bu nedenle tutuklanıp 18 ay hapishanede tutulan Uygur Dil Bilimcisi Abduveli Ayup, Dil Hakları Küresel Koalisyonu tarafından Uygur dilimi koruma ve tanıtma mücadelesinden dolayı ilk Dil Hakları Savunucuları Ödülü’ne layık görüldü.
UYGUR DİLİNİ KORUMA VE TANITMA MÜCADELESİ
Diller ve insan hakları konusunda çalışan bireyler ve kuruluşlardan oluşan Dil Hakları Küresel Koalisyonu, 22 Mayıs 2024 tarihinde, bu yıl ilk kez verilmesi kararlaştırılan Dil Hakları Savunucuları Ödülü'nün kazananlarını açıkladı. 24 farklı dilde yayımlanan açıklamada, Uygur aktivisti, şair ve dil bilimci Abduveli Ayup’un, Uygur dilini koruma ve tanıtma mücadelesinden dolayı ilk Dil Hakları Savunucuları Ödülü’ne layık görüldüğü kaydedildi.
Dil Hakları Küresel Koalisyonu tarafından yapılan açıklamada Abduveli Ayup ile ilgili şunlar kaydedildi:
Dil Hakları Küresel Koalisyonu, Abduveli Ayup’u Dil Hakları Savunucuları Ödülü’nün ilk kazananı olarak duyurmaktan mutluluk duymaktadır. Ayup, Uygur aktivist, şair ve dil bilimcidir. Hem Çin’de hem de dünya çapındaki Uygur diasporasında Uygur dilini korumak ve tanıtmak için mücadele etmiştir. Uluslararası forumlarda savunuculuk yaparken aynı zamanda tabandaki topluluklarla çalışmaya olan bağlılığını sürekli olarak göstermiştir.
Ayup makaleler ve ders kitapları yazmış, Uygur dili programları düzenlemiş ve öğretmiş, hükûmet forumlarında dil hakları savunuculuğu yapmış ve çeşitli medya aracılığıyla yorulmak bilmeden sosyal yardım faaliyetleri yürütmüştür. Ayrıca "Uygur Hjelp" adında bir savunuculuk, belgeleme ve insani yardım örgütü kurmuştur. Ayup, büyük zorluklarla karşılaşmasına rağmen uzun yıllar bu çalışmaya devam etmiştir. 2013’ten 2014’e kadar Çin’de haksız yere hapsedilmiştir ve şu anda sürgünde yaşamaktadır.
Dil Hakları Küresel Koalisyonu, bu seçkin dil hakları savunucusunun çalışmalarını onurlandırmaktan gurur duymaktadır. Onun örneğinin, başkalarına dil hakları mücadelesine katılma konusunda ilham vereceğini ve insanları her yerde herkesin dil hakları için mücadele edecek güçlü bir hareket inşa etmek üzere birlikte çalışmaya teşvik edeceğini umuyoruz. Önümüzdeki haftalarda Ayup’un daha fazla çalışmasını paylaşmayı ve kutlamayı sabırsızlıkla bekliyoruz.
Kaynak: QHA
