İnsansız sistemler alanında Türkiye’nin elde ettiği başarılar, sadece hava platformlarıyla sınırlı kalmayacak. Türk savunma sanayii, insansız hava araçları alanındaki başarılarını deniz alanında da sergilemeye hazırlanıyor.
Cumhurbaşkanlığı Savunma Sanayii Başkanlığı koordinasyonunda ve Deniz Kuvvetleri Komutanlığı’nın desteğiyle Türk savunma sanayii şirketleri, muharip ve muharip olmayan birden fazla tipte insansız deniz aracı geliştiriyor. Bu alanda gerçekleştirilen çalışmalar; insansız hava araçlarındaki ilerlemeyi sonradan yakalayıp pazar lideri konumuna yükselen Türk savunma sanayii sektörünün, insansız deniz araçları alanında ise ‘trend-setter’ rolünü üstlenmesine vesile olabilir.
Esasında Savunma Sanayii Başkanlığı, her Silahlı İnsansız Deniz Aracı (SİDA) için üretici firmalara bir görev verdi. Bu kapsamda SİDA’lar; istihbarat, keşif, gözetleme, suüstü harbi, denizaltı savunma harbi, elektronik harp, mayın karşı tedbir ve kamikaze görevlerini icra edecekler.
1. ARES Shipyard – Meteksan Savunma
ARES Shipyard ile Meteksan Savunma iş birliğiyle geliştirilen ULAQ Silah İnsansız Deniz Aracı, 2021 yılı içerisinde CİRİT Lazer Güdümlü Füze atışı gerçekleştirerek bir ilke imza attı. Akabinde 12.7mm’lik Makineli Tüfek ve L-UMTAS Füzesi ile atışlar gerçekleştiren ULAQ’ın farklı konfigürasyonları geliştiriliyor.
ULAQ SİDA konfigürasyonları arasında; Üs/Liman Savunma, Suüstü Harbi, Elektronik-Harp ve Denizaltı Savunma Harbi de yer alıyor. Öte yandan iki şirket, IDEF’23 sırasında “ULAQ KAMA” adlı bir konfigürasyonu ilk kez duyurdu. ULAQ KAMA’nın görevi ise deniz hedeflerine yönelik kamikaze saldırılar düzenlemek olacak.
Tatbikatlarda başarıyla boy gösteren ULAQ’ın, bu yıl içerisinde Deniz Kuvvetleri Komutanlığı’na teslim edilmesi bekleniyor.
2. ASELSAN – Sefine Tersanesi
ASELSAN, insansız deniz araçları alanında birden fazla çalışma gerçekleştiriyor. Ürünler arasında ise MARLİN, MİR ve Albatros-S öne çıkıyor.
MARLİN; istihbarat/keşif/gözetleme, suüstü harbi ve denizaltı savunma harbi görevlerini icra edebilecek bir insansız deniz aracı olarak geliştirildi. MARLİN, 2023 yılı içerisinde KUZGUN-KY Seyir Füzesi atışı gerçekleştirerek bir ilke imza attı.
Öte yandan MARLİN, 2022 yılı içerisinde elektronik-harp faydalı yüküyle NATO Tatbikatı’na katılım sağlayarak dünyada bir ilki gerçekleştirdi. MARLİN’in, bu yıl Deniz Kuvvetleri Komutanlığı’na teslim edilmesi bekleniyor.
MİR İDA (İnsansız Deniz Aracı) ise bazı özel görevleri gerçekleştirmek üzere tasarlandı. Sürü yetenekli MİR İDA, 2023 yılı içerisinde torpido atışı gerçekleştirerek Türkiye’de bir ilke imza attı.
Albatros-S (teknesi İzmir Shipyard tarafından üretiliyor), hasım deniz platformlarına yönelik ‘kamikaze’ angajman, geniş alan tarama, yüksek değerli platforma refakat/koruma ve riskli görevlere yönelik olarak geliştirildi.
Sürü kabiliyetine sahip Albatros-S, 2023 yılı içerisinde çok kritik bir testi başarıyla tamamladı. Doğu Akdeniz’de gerçekleştirilen testler sırasında Albatros-S, taşıdığı harp başlığa ile hedef rolündeki yük gemisine doğru seyir icra ederek kendini infilak ettirdi. İnfilak sonucunda hedef gemi, çok kısa bir süre içerisinde battı.
Özellikle Albatros-S’a benzer Kamikaze İDA’ların, Ukrayna-Rusya Savaşı’nda da aktif olarak kullanıldığı ve önemli askeri gemi kayıplarına yol açtığı biliniyor. ASELSAN’ın üzerinde çalıştığı “Albatros-S Sürü Kamikaze İDA’ konseptinin de geleceğin deniz muharebe sahası açısından kritik öneme haiz olduğu değerlendiriliyor.
3. DEARSAN
DEARSAN tarafından geliştirilen SALVO SİDA, 2022 yılı içerisinde CİRİT Füzesi atışı gerçekleştirdi. Drone gerektiren görevleri icra edebilecek şekilde geliştirilen SALVO’nun, 2024 yılı içerisinde Deniz Kuvvetleri Komutanlığı envanterine girmesi bekleniyor.
SALVO’ya hangi dronun entegre edileceği ise henüz belirsizliğini koruyor.
4. HAVELSAN – YONCA
HAVELSAN ile YONCA (eskiden YONCA-ONUK olarak biliniyordu) şirketleri tarafından geliştirilen SANCAR İnsansız Deniz Aracı, mayın karşı tedbir görevlerini icra edebilecek şekilde tasarlandı. SANCAR İDA’nın, bu yıl içerisinde Deniz Kuvvetleri Komutanlığı envanterine girmesi bekleniyor.
Mayın karşı tedbir görevi icra edebilecek insansız deniz platformlarının, özellikle Karadeniz’deki başıboş deniz mayını gibi olaylarda etkin rol oynayacağı değerlendiriliyor.
HAVELSAN’ın, DAY-KİDA adında bir Kamikaze İDA Projesi olduğu da biliniyor.
