Intelligence Online’ın Fransız hükümet kaynaklarına dayanarak bildirdiği habere göre Özbekistan, Rafale savaş uçağı tedarik etmek istiyor. Bu bağlamda Özbekistan’ın 24 adet Dassault Rafale savaş uçağının potansiyel satın alımına ilişkin olarak Fransa’dan resmen bilgi talep ettiği aktarıldı. Konunun Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron’un 2 Kasım’da Özbekistan’a yaptığı ziyaret sırasında ele alındığı bildirildi.
Şimdiye kadar Rus sistemleri ile silahlanan ülkelerden birisi olan Özbekistan için bu durum Rusya’ya mesaj niteliğinde. Özellikle Rusya-Ukrayna Savaşı’nın başlaması ile birlikte Rusya uçak tedariki konusunda sıkıntılar çekmeye başlamış ve tedariklerin bir kısmını iptal etmek durumunda kalmıştı. Özbekistan’ın Rafale savaş uçağı talebi kabul edildiği taktirde önemli bir diplomatik değişiminin yaşanacağı açık.
Benzer bir niyet, yine Rus silah sistemleri kullanan Sırbistan’dan da gelmişti. Şubat 2023’te Birleşik Arap Emirlikleri’nde düzenlenen IDEX 2023 savunma sanayii fuarında Sırbistan Cumhurbaşkanı Alexander Vucic basın mensuplarına açıklamalarda bulunmuştu. Vucic basına yaptığı açıklamada Rafale savaş uçaklarını tedarik etmeyi planladıklarını belirtmişti.
Özbekistan tarafının ilgisine rağmen analistler, Özbekistan’ın Rafale savaş uçaklarını hemen temin edebileceği konusunda kuşkulular. Fransa merkezli Dassault Aviation şu anda Katar, Hırvatistan ve Endonezya gibi ülkelerden gelen mevcut siparişler nedeniyle ağır bir iş yüküyle karşı karşıya. Buna ek olarak, Suudi Arabistan ile müzakereler devam ediyor ve bu da üretim programını daha da karmaşık hale getiriyor.
Bu bağlamda, alternatif bir çözüm olarak Fransa’nın Özbekistan’a Dassault Mirage 2000 savaş uçaklarını önermesi uygulanabilir bir seçenek olabilir. Özbekistan son yıllar içinde dört adet Airbus C-295W hafif nakliye uçağı gibi Avrupa menşeili askeri uçakların yanı sıra Airbus Helicopters’ten de bir dizi savaş helikopteri satın almıştı.
Sovyet döneminden kalma uçaklarını aşamalı olarak kullanımdan kaldırmak isteyen tek Orta Asya ülkesi Özbekistan değil. Ekim 2023’ün sonlarında Kazakistan da Soğuk Savaş döneminden kalan çalışamayacak vaziyette bulunan yüzden fazla Rus savaş uçağını açık artırmaya çıkartmıştı.
