Çin'in Türkistan coğrasyasındaki devletler ile olan stratejik ortaklığına bir yenisi daha eklendi. Bu kapsamda 30 Eylül 2023 tarihinde gerçekleşen Özbekistan Ali Meclis Senatosu Genel Kurulunda senatörler, Çin ile gizli bilgilerin karşılıklı korunmasına dair hükûmetler arası anlaşmanın onaylanması kanunu kabul etti.
Kabul edilen anlaşma, Özbekistan Cumhurbaşkanı Şevket Mirziyoyev’in 18 Mayıs 2023 tarihinde Çin'e yaptığı resmî ziyaret sırasında imzalanmıştı.
ANLAŞMANIN DETAYLARI
19 maddeden oluşan anlaşma, Özbekistan tarafından Devlet Güvenlik Hizmetinin yetkili organ olarak belirlenmesiyle, her iki tarafın gizli bilgileri koruma yükümlülüklerini içeriyor. Anlaşmanın 15. maddesi gereği devletin iç düzenlemelerinin tamamlandığına dair son bildirimin ardından yürürlüğe girecek.
Anlaşma, taraflar arasında iletilen ve alınan gizli bilgilerin korunmasına, ayrıca millî yasalar çerçevesinde gizlilik seviyelerinin belirlenmesine yönelik düzenlemeleri de kapsıyor.
ÇİN’İN TÜRKİSTAN STRATEJİSİ
Çin’in Türk devletleriyle, özellikle de Özbekistan ile bu tür anlaşmalar yapması, bölgedeki stratejik etki alanını genişletme çabalarının bir parçası olarak değerlendiriliyor. Bu tür gizlilik anlaşmaları, Çin'in bölgedeki ekonomik ve siyasi nüfuzunu artırma hedeflerine de hizmet ediyor.
Özbekistan gibi ülkeler bu tür anlaşmalarla, ulusal güvenliklerini koruma ve uluslararası iş birliğini geliştirme amacı güdüyor. Fakat Çin’in Türkistan coğrafyasındaki devletler üzerindeki etkisi, bu tür karşılıklı anlaşmalarla daha da derinleşiyor. Öte yandan bölgedeki diğer ülkelerin de benzer adımlar atıp atmayacağı merak konusu.