15 Ocak 2024 tarihli Resmi Gazete’de yayınlanan 8082 sayılı kararda ekli “2024 Yılı Yatırım Programının Kabulü ve Uygulanmasına Dair Karar”ın yürürlüğe konulması, 5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanununun 19’uncu maddesi ile 13 sayılı Strateji ve Bütçe Başkanlığı Teşkilatı Hakkında Cumhurbaşkanlığı Kararnamesinin 2’nci maddesi gereğince karar verilmiştir.
Bu bağlamda 2024 Yılı Yatırım Programı, On İkinci Kalkınma Planında, 2024 – 2026 Orta Vadeli Programında ve 2024 Yılı Cumhurbaşkanlığı Yıllık Programında öngörülen hedefler doğrultusunda hazırlanmıştır. 2024K12-234018 No’lu projelerden ilkine bakıldığında TÜBİTAK UZAY Enstitüsü’ne verilmiş olan “Yüksek Çözünürlüklü Takım Uydu Geliştirilmesi” projesi, uyduların görüş ve veri aktarım alanlarının daha verimli kullanılması adına ortaya koyulmuş bir iradeyi temsil ediyor denilebilir. Devamında Faz-1 ve Faz-2 olarak İMECE-2 ve İMECE-3 uydu projelerine yer verildiği görülüyor.
Programda bütçe sahibi olarak TÜBİTAK BAŞKANLIK makamı tanımlanmış durumda. Bu projeler SAVTAG, KAMAG ve yakın zamanda kurulan UZAG fonlarıyla TÜBİTAK haricinde kurumlara da verilebilir.
Türkiye’nin geçmişten bugüne geliştirilen gözlem uyduları RASAT, GÖKTÜRK-2 ve İMECE’nin, TÜBİTAK UZAY tecrübe ve know-how birikimiyle ve bu doğrultuya yönlendirilmiş iradeler aracılığıyla ortaya çıktığı söylenebilir.
RASAT, GK-2 ve İMECE altyapı geliştirme projesi ve İMECE uydu projesi ile uzay aracının tasarımı, geliştirilmesi, operasyon aşamalarında edinilen proje yönetimi, sistem-ekipman-yazılım geliştirme, alt sistem üretme, sistem bütünleştirme, uzay ortamı testleri ve uydu iletişim yeteneklerini ve Ar-Ge kabiliyetleriyle know-how’ın altını başarılı bir şekilde doldurmuş olan TÜBİTAK UZAY’ın İMECE-2 ve İMECE-3 uydu projelerinde etkili sorumluluk kademelerinde yer almasının isabetli olacağını söylemekte yarar var.
Elbette 2018 yılında kurulan Türkiye Uzay Ajansı’nı da anmakta fayda var. Koordine edici bir kuruluş olarak Türk uzay sanayiinde konumlanması planlanan Ajans’ın projelerde tecrübeli kurumlarla iş birliği yaparak edineceği birikim, sektörün belki 10 belki 20 yıl sonrasında daha sistematik program ve projeler yürütebilmesi adına büyük önem taşıyor.
2013’te bir altyapı projesi olarak Kalkınma Bakanlığı fonuyla başlayan İMECE, 2017 yılında TÜBİTAK 1007 Programı kapsamında “İMECE Uydu Projesi” olarak destekleniyor ve çalışmalara TÜBİTAK UZAY’da başlanıyor. 6 yıl gibi bir sürede sona yaklaşılan projenin çıktılarından İMECE uydusu, 15 Nisan 2023 tarihinde fırlatıldı. Bu kapsamda 12.23’te fırlatma aracından (Falcon 9) ayrılan İMECE, dakikalar içinde ilk sinyalleri de gönderdi.
15 Nisan 2023’te TÜBİTAK UZAY ODTÜ Yerleşkesi’nde düzenlenen İMECE Uydusu Fırlatma Programı dönemin Milli Savunma Bakanı Hulusi AKAR ve dönemin Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mustafa VARANK ve TÜBİTAK Başkanı Prof. Dr. Hasan MANDAL’ın katılımıyla gerçekleşmişti. 21 Ocak 2024 itibariyle yetkililer tarafından İMECE için yapılmış bir teslimat bilgisi bulunmuyor, bu noktada uydunun henüz MSB tarafından devreye alınmadığı ve yörünge testlerinin devam ettiği söylenebilir.
