New York (AA)
BM Güvenlik Konseyi'nde İsrail-Filistin meselesine ilişkin açık oturum düzenlendi.
Burada üye ülkeleri bilgilendiren Guterres, Orta Doğu'nun şiddet ve istikrarsızlıkla şekillenen ancak aynı zamanda fırsat ve potansiyel barındıran köklü bir değişim sürecinden geçtiğine işaret etti.
Orta Doğu genelinde halkların bitmek bilmeyen çatışma ve acı yerine daha iyi bir gelecek talep ettiğini ve bunu hak ettiğini vurgulayan Guterres, bu çalkantılı geçiş döneminin beklentileri karşılaması gerektiğini ifade ederek, şunları söyledi:
"Bu da iki temel gerçeği kabul etmekle başlar: Birincisi, bölge tarihin dönüm noktasındadır. İkincisi ise, sürdürülebilir bir Orta Doğu barışının merkezinde tek bir temel mesele yatmaktadır. Bu konu, Güvenlik Konseyi’nin onlarca yıldır, yıl be yıl teyit ettiği bir meseledir: İsrail ve Filistin’in yan yana, barış ve güvenlik içinde yaşadığı, Kudüs’ün her iki devletin başkenti olduğu iki devletli çözüm."
Bugün iki devletli çözüm vaadinin yok olma noktasına gelme riskiyle karşı karşıya olduğu uyarısında bulunan BM Genel Sekreteri, bu hedefe yönelik siyasi bağlılığın azaldığını dile getirdi.
"Gazze, gelecekteki Filistin devletinin ayrılmaz bir parçasıdır"
Gazze'deki yıkıma dikkati çeken Guterres, BMGK'nin de uluslararası hukuk çerçevesinde Gazze Şeridi’nde demografik ya da toprakla ilgili herhangi bir değişiklik girişimini reddettiğini vurguladı.
Guterres, "Gazze, gelecekteki Filistin devletinin ayrılmaz bir parçasıdır ve öyle kalmalıdır." dedi.
İşgal altındaki Batı Şeria’da, Doğu Kudüs dahil olmak üzere, İsrail’in "askeri operasyonları" ve yerleşim alanlarında ağır silah kullanımı, zorla yerinden etmeler, yıkımlar, hareket kısıtlamaları ve yerleşimlerin genişletilmesinin demografik ve coğrafi gerçekliği ciddi şekilde değiştirdiğine dikkati çeken Guterres, "Filistinliler, kuşatılmakta ve zorlanmaktadır, artan askeri operasyonlara maruz kalan bölgelerde sıkışmakta ve yerleşimlerin genişlediği bölgelerden zorla çıkarılmaktadır. Yerleşimci şiddeti, cezasızlık ortamında endişe verici düzeyde sürmekte; bazı durumlarda İsrail askerlerinin de desteğiyle, tüm Filistinli topluluklar defalarca saldırılara ve yıkıma uğramaktadır." bilgisini verdi.
BM Genel Sekreteri, dünyanın iki devletli çözümün yok oluşunu seyredemeyeceğini ve siyasi liderlerin önünde "harekete geçmek gibi" net bir tercih bulunduğunu belirtti.
Gazze’de ise katliamın ve acının sonunun görünmediğine işaret eden Guterres, ateşkesin esirlerin serbest bırakılmasına ve hayati insani yardımların ulaştırılmasına dair umut kıvılcımları yarattığını anımsattı.
Guterres, İsrail'in 18 Mart’ta ateşkesi bozduğunu hatırlatarak, "O tarihten bu yana, İsrail’in hava saldırıları ve askeri operasyonları sonucu Gazze’de aralarında kadınlar, çocuklar, gazeteciler ve insani yardım çalışanlarının da bulunduğu yaklaşık 2 bin Filistinli hayatını kaybetti." diye konuştu.
İsrail'in iki aydır Gazze'ye tüm insani yardımları engellediğini aktaran Guterres, Gazze'ye yardımın baskı aracı olarak kullanılamayacağını ve yardım sağlamanın tartışmaya açık bir konu olmadığını söyledi.
Guterres, yardım girişlerinin derhal yeniden başlatılması, BM personelinin ve insani yardım ortaklarının güvenliğinin sağlanması, BM kurumlarının, insani ilkeler olan insanlık, tarafsızlık, yansızlık ve bağımsızlığa tam saygı içinde çalışmasına izin verilmesi gerektiğinin altını çizdi.
BM Genel Sekreteri Guterres, BM Filistinli Mültecilere Yardım ve Bayındırlık Ajansının (UNRWA) hayati faaliyetleri dahil, hiçbir insani yardımın engellenmemesi gerektiğini kaydederek, tüm esirlerin derhal ve koşulsuz serbest bırakılması gerektiğini ifade etti.
Kalıcı bir ateşkese ihtiyaç olduğunu belirten Guterres, Gazze halkının tekrar tekrar yerinden edilmesine ve Gazze dışına zorla göç ettirilmesine son verilmesi gerektiğini belirtti.
İki devletli çözüm geri dönüşü olmayan bir noktaya yaklaşıyor"
BM Genel Sekreteri, "Uluslararası hukukun çiğnenmesine artık son verilmelidir. Üye devletlere çağrım nettir: Uluslararası hukukun uygulanmasını sağlamak ve cezasızlığın kök salmasını engellemek için nüfuzunuzu kullanın." dedi.
Orta Doğu'nun bu çalkantılı geçiş döneminde, üye devletlerin iki devletli çözüme yönelik taahhütlerini nasıl hayata geçireceklerini açıkça ortaya koyması gerektiğini kaydeden Guterres, sözlerini şu şekilde sürdürdü:
"Bu artık yalnızca destek açıklamaları yapma, işlem tamam olunca kutu işaretleme ve sonra devam etme zamanı değildir. Kutu işaretleme aşamasını geçtik, zaman daralıyor. İki devletli çözüm geri dönüşü olmayan bir noktaya yaklaşıyor. Uluslararası toplumun, süregelen işgal ve şiddeti önleme sorumluluğu vardır. Üye devletlere çağrım açık ve acildir: İki devletli çözümün hayata geçirilmesine yönelik geri döndürülemez adımlar atın."
Guterres, aşırılık yanlılarının barış sürecinin geride kalan son unsurlarını baltalamalarına izin verilmemesi gerektiğinin altını çizerek, üye ülkelerin sadece sözlü destekle yetinmemesi gerektiğini, çok geç olmadan somut adım atması gerektiğini kaydetti.
BM Genel Sekreteri, "Orta Doğu halkları için tarihin bu dönüm noktasında ve bu kadar çok şeyin bağlı olduğu bu meselede, liderler ayağa kalkmalı ve sorumluluk üstlenmelidir. Siyasi cesaret göstermeli ve Filistinliler, İsrailliler, bölge ve insanlık adına barışı sağlayacak iradeyi ortaya koymalıdır." mesajını verdi.
BM: Gazze'ye uygulanan abluka çocukların ve yaşlıların sessiz katili
Birleşmiş Milletler Yakın Doğu'daki Filistinli Mültecilere Yardım ve Bayındırlık Ajansı (UNRWA) İletişim Direktörü Juliette Touma, "Gazze'ye uygulanan abluka çocukların ve yaşlıların sessiz katili." dedi.
Touma, BM Cenevre Ofisinin haftalık basın toplantısına çevrim içi katılarak, değerlendirmelerde bulundu.
İsrail'in Gazze'ye yönelik yaklaşık 2 aydır sürdürdüğü insani yardım ablukasını kınayan Touma, "Gazze'deki çocuklar aç uyuyor. Gazze'ye uygulanan abluka çocukların ve yaşlıların sessiz katili." dedi.
Touma, Gazze'deki ailelerin gıdaya ulaşmada yaşadığı sıkıntıya dikkati çekerek, yardım dolu 5 binden fazla tırın Gazze'ye giriş için beklediğini ancak bunların engellendiğini söyledi.
İsrail'in bu kararının insani yardım çabalarını sekteye uğrattığını vurgulayan Touma, yaşanan bu durumun, Gazze'de her gün yoğun bombardımana maruz kalan sivillerin hayatlarını ve hayatta kalmalarını tehdit ettiğinin de altını çizdi.
Touma, "Gazze Şeridi'nin güneyindeki Refah şehri yıkım nedeniyle tamamen yok edildi. Refah'ın yüzde 97'si, zorunlu yerinden etme emirlerinden etkilendi. Yaklaşık 1 yıl önce İsrail ordusu Refah'a girerek 1,4 milyon kişiyi yerinden etti ve evlerini, sağlık tesislerini ve barınaklarını hasarlı veya tahrip olmuş halde bıraktı." ifadelerini kullandı.
Gazze'deki nüfusun yüzde 90'ından fazlası yerinden edildiğine de işaret eden Touma, Gazze'deki bazı kişilerin yaklaşık 13 kez yerinden edildiğini kaydetti.
Touma, "Ekim 2023'te savaş başladığından beri yaklaşık 300 UNRWA personeli öldürüldü. UNRWA'nın 50'den fazla personeli İsrailli yetkililer tarafından gözaltına alındı ve kötü muamele gördü." diye konuştu.
UNRWA'nın mali durumunun "son derece belirsiz" olmaya devam ettiğinin de altını çizen Touma, ajansın hayatta kalması için acilen ek mali desteğe ihtiyaç duyduklarını dile getirdi.
Touma, "7 Ekim 2023'teki saldırılarda bazı personelin yer aldığı iddiaları sonrası Ocak 2024'te UNRWA'ya fon sağlamayı askıya alan tüm ortaklar, ABD hariç, şimdi desteklerini yeniden başlattı." dedi.
