İstanbul
TRT'nin "Kırılma Noktasında Bir Dünya: Krizleri ve Dönüşümü Yönetmek" temasıyla İstanbul'da düzenlediği "TRT World Forum" etkinliğine katılan Çevre Savunma Fonu Küresel İklim İşbirliği Müdürü Christopher Dekki, AA muhabirine yaptığı açıklamada, bu yıl Azerbaycan'ın başkenti Bakü'de düzenlenen Birleşmiş Milletler İklim Zirvesi'nin (COP29) temel konusunun da iklim finansmanı olduğunu ve bu konunun iklim değişikliyle mücadele kapsamında oldukça kritik olduğunu söyledi.
Dekki, gelişmekte olan ülkelerin iklim eylem planlarına katkı sağlamak için yapılan görüşmeler sonucunda COP29 kapsamında anlaşmaya varıldığını ve bu anlaşma gereğince gelişmiş ülkelerin gelişmekte olan ülkelere yıllık 300 milyar dolarlık finansman sağlayacağını hatırlattı.
Gelişmekte olan ülkelerin 1 trilyon dolardan fazla finansmana ihtiyaç duyduğuna işaret eden Dekki, "Birçok gelişmekte olan ülke, anlaşma kapsamında alınan kararların beklentilerin gerisinde kaldığını düşünüyor." diye konuştu.
Dekki, ülkelerin gelecek yıl Paris Anlaşması'nı nasıl uygulayacaklarını gösteren ulusal politikaları teslim edeceklerine değinerek, gelişmekte olan ülkelere bu politikaları hayata geçirmeleri için nasıl ödeme yapılacağı konusunda pek çok sorun yaşanabileceği konusunda uyarıda bulundu.
Ülkelerin ekonomik dönüşümlerini desteklemek için paranın hangi şartlar altında verileceğinin, miktarından daha önemli olduğunun altını çizen Dekki, "Örneğin, bu ülkelere kredi mi veriliyor, yoksa hibe mi? Muhakkak ki hibe geri ödenmesi gereken krediden daha iyi olur. Para kolayca ulaşılabilir mi? Parayı almaya ilişkin süreçler çok mu karmaşık, yoksa kolay, akıcı ve o ülke için mantıklı mı? Etkileri nasıl ölçülebilir? Dolayısıyla, sadece para miktarı değil, dünyanın dört bir yanındaki gelişmekte olan ülkelere verilecek finansmana ilişkin yöneltilen bu soruların çoğunun yanıtlanması gerekiyor." ifadelerini kullandı.
Dekki, Hindistan'ın başkenti Yeni Delhi'de gözlemlenen hava kirliliğine işaret ederek, şunları kaydetti:
"Delhi'deki durum, çok büyük bir şehir olması ve enerjiye ihtiyaç duyan çok sayıda insanın yaşadığı bir yer olması nedeniyle sık sık rastlanan bir durum. Çoğu zaman bu sise, enerji üretiminin sürdürülemez yöntemleri neden oluyor. Bu da daha önce bahsettiğim noktaya geri dönüyor. Hindistan, ekonomisini dönüştürmesine ve bu sağlık tehlikelerini yaratan kirletici enerjiden uzaklaşmasına yardımcı olacak finansmana erişebilecek mi? Hindistan, özellikle Delhi gibi büyük şehirlerde ulaşım sistemlerini dönüştürme konusunda gerçekten büyük ilerlemeler kaydediyor ancak elbette yapılması gereken daha çok şey var. Bunların yapılması için gereken para bulunabilecek mi?"
- Türkiye'nin iklim krizine yönelik adımları
Türkiye'nin, COP31'e ev sahipliği yapma konusuyla da yakından ilgilendiğini ifade eden Dekki, Türkiye'nin büyüyen bir ekonomi olduğunu ve ekonomi büyüdükçe ülkenin emisyonlarının da arttığına, Türkiye'nin gelecek yıl teslim edilecek olan ulusal politikalar için her türlü çabayı göstermesinin önemli olduğuna dikkati çekti.
Dekki, Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Murat Kurum'un TRT World Forum'daki konuşmasına atıfta bulunarak, "Türk toplumunun ekonomik dönüşümünün sağlanması için çaba gösterdikleri görülüyor." dedi.
- Sürdürülebilir ulaşım
Çin gibi ülkelerde elektrikli araçların mevcudiyetinde ve kullanımında büyük bir artış görmenin iyi bir gelişme olduğunu kaydeden Dekki, geçmişte kullanılan araba sayısının şimdiye kıyasla daha az olmasına rağmen Pekin'de eskiden hava kirliliği nedeniyle sis sorunları yaşandığını hatırlattı.
Dekki, Çin'in yenilenebilir enerji sistemleri ve elektrikli araç konularında dünyanın lideri olma yönünde ilerlediğini belirterek, eski ulaşım araçlarından daha sürdürülebilir olanlara geçiş sürecinin nasıl yönetileceğinin de önemli olduğunu vurguladı.
İnsanları toplu taşımaya yönlendirmek için para yatırımının nasıl sağlandığı veya insanların yürüme ve bisiklet sürme gibi fırsatlara nasıl yönlendirildiğinin önemli olduğunu dile getiren Dekki, "İstanbul'da bu tarz gelişimlerin hızlı şekilde yaşandığını biliyorum. Şehir, ulaşım sistemlerini dönüştürmeye çalışıyor." diye konuştu.
