Teknoloji, hayatımızı kolaylaştıran bir dizi cihazla sürekli olarak evrim geçirirken, Chicago Üniversitesi’nde yürütülen son bir araştırma, bu evrimin çok ötesine geçerek kullanıcılarla etkileşimde bulunan canlı bir cihazın ortaya çıkışını gösteriyor.
Elektriksel olarak iletken balçık küfünü temel alan bu akıllı saat, Physarum polycephalum adlı organizma ile çalışarak sadece bakımı yapıldığında aktif hale gelen benzersiz bir özellik sunuyor. Geleneksel cihazların aksine bu canlı saat, kullanıcılarına sadece zamanı göstermekle kalmayıp, aynı zamanda onunla etkileşimde bulunmalarını ve ona düzenli bakım yapmalarını gerektiriyor.
Tüketim alışkanlıklarını değiştiren teknoloji
Günümüzde cep telefonları ve akıllı saatler gibi teknolojik cihazlar, hayatımızın vazgeçilmez bir parçası haline geldi. Ancak bu cihazlar bozulduğunda veya yeni modeller piyasaya sürüldüğünde, pek çok kişi eski cihazlarını düşünmeden atıyor veya değiştiriyor. Bu durum, her yıl üretilen 40 milyon ton elektronik atığın hızla artmasına neden oluyor.
Chicago Üniversitesi’ndeki İnsan-Bilgisayar Entegrasyonu Laboratuvarı’nda çalışan araştırmacılar, bu tüketim alışkanlıklarını değiştirmeyi hedefliyor. Öğrenci Jasmine Lu ve yardımcı doçent Pedro Lopes, canlı bir organizma olan balçık küfünü kullanarak bu akıllı saati geliştirmeyi başardı. Bu saat, kullanıcının aktif olarak ilgilenmesini gerektiriyor.
Balçık küfü nedir?
Balçık küfü, Physarum polycephalum adlı tek hücreli bir organizmadır. Bu organizma, tropikal bölgelerde ve çürümüş bitki malzemesinin bulunduğu ortamlarda yaşıyor. Genellikle yarı saydam ve sarı renkte olan bir hücre kümesinden oluşuyor.
Çevresindeki ortama tepki gösterme yeteneğine sahip ve karmaşık labirent benzeri yapıları çözebiliyor. Ayrıca, elektriksel olarak iletken özelliklere de sahip olduğu için bilim ve araştırma alanlarında çeşitli deneylerde kullanılıyor.
Balçık küfü saatinizi beslemeniz gerekiyor
Saat, Physarum polycephalum adlı balçık küfünü içeriyor. Bu organizmanın saati çalıştırması için düzenli olarak su ve yulaf karışımıyla beslenmesi gerekiyor. Balçık küfü, muhafazadan geçtiğinde bir elektrik devresi oluşturarak kalp atış hızı monitörünü etkinleştiriyor. Ayrıca, organizmanın beslenmemesi durumunda uyku moduna geçerek uzun süre canlı kalabiliyor.
Araştırmacılar, saati test etmek için beş katılımcıyla iki haftalık bir çalışma yaptı. İlk hafta boyunca kullanıcılar, balçık küfünün kalp atış hızını izleme özelliğini etkinleştirebilmek için organizmayı besledi. İkinci haftada ise araştırmacılar, katılımcılardan organizmayı beslemeyi bırakmalarını isteyerek saatin kurumasına neden oldular. Çalışma sonucunda, katılımcılar saate yüksek düzeyde bağlılık geliştirdiklerini ve ona evcil hayvan gibi davrandıklarını ifade ettiler.
Tasarımcılara ilham: Daha insancıl teknoloji yaklaşımı
Araştırmacılar, balçık küfü gücüyle çalışan bu yaratıcı cihazın, tasarımcılara bağlılık ve karşılıklı fayda sağlayan teknolojiler yaratma konusunda ilham vermesini umuyor. Bununla birlikte, cihazların sadece tüketilmek yerine özen gösterilmesi, tasarımın önemli bir unsuru olmalı. Bu yaklaşım, cihazların tek kullanımlık araçlar gibi değil, ortaklar gibi hissettirmesiyle mümkün olabilir.
