Ağrı İbrahim Çeçen Üniversitesi’nden Fatih Yılmaz ve Esra Kadanalı, “Tüketicilerin Yöresel Ürün Algısının Satın Alma Niyetine Etkisi: Erzurum İli Örneği” başlıklı araştırmada, ekonomisi ve pazarlama alanlarında yöresel gıda ürünlerine yönelik araştırmaların önem kazandığını dile getirdi.
Çalışmanın amacı, tüketicilerin yöresel ürün algısının satın alma niyetine etkisini araştırmaktı. Bu kapsamda Erzurum’da 440 tüketici ile yüz yüze anket gerçekleştirildi. Araştırmada, “Sonuç olarak, yöresel gıda ürünü satın alma niyetinde yöresel ürün algısının yaklaşık %20 etkisinin olduğu ifade edilebilir” denildi.
Yapılan araştırmada, yöresel ürünlere yönelik araştırmaların önem kazanmasında özellikle gelişen tüketici bilinci ile bu ürünlere talebin artmasının, kırsal ekonominin kalkınmasında yöresel gıda ürünlerinin yaygınlaşmasının etkisi, ayrıca küresel çevre sorunlarına karşı yöresel gıda ürünlerinin tercih edilmesinin önemi, konunun hem mikro hem de makro açıdan araştırılmasında etkili olan faktörler olarak sıralandı. “Dünyada yöresel/yerel gıda ürünlerine yönelik talep eğiliminin arttığı ifade edilmektedir. Yöresel gıda ürünlerine olan talebin artması, sektör paydaşlarının stratejilerini belirlemesinde, tüketicilerin yöresel ürünleri nasıl algıladıkları ve yöresel ürün algısının satın alma niyetine etkisine yönelik araştırmaları önemli hale getirmektedir. Bu kapsamda çalışmada, yöresel ürün çeşitliliği açısından önemli illerden biri olan Erzurum’da tüketicilerle yüz yüze anket yapılarak elde edilen sonuçlar değerlendirilmiştir. Çalışma sonucunda, yöresel ürün algısını etkileyen faktörler üç başlık altında toplanmış ve bunlar algılanan kalite, risk ve değer olarak adlandırılmıştır. Satın alma niyeti için iki faktör belirlenmiştir.”
“Her ürün grubunda algılanan risk farklılaşmaktadır”
Çalışma sonucunda değişkenler arasındaki ilişkinin incelenmesinde çoklu regresyon analizinden yararlanıldığı vurgulanarak, “Analiz sonucunda algılanan kalite, algılanan risk ve algılanan değerin satın alma niyetini olumlu etkilediği belirlenmiştir. Algılanan kalite ve algılanan değerin satın alma niyeti üzerine olumlu etkileri literatürle uyumlu sonuçlar göstermektedir. Ancak algılanan riskin, satın alma niyetini olumlu etkilemesi yöresel ürünler için farklı değerlendirilebilmektedir. Yöresel gıda ürünlerinde çeşitliliğin olması ve her ürün/grubunun farklı özelliklere sahip olması, algılanan riski etkileyebilir. Örneğin, hammaddesi hayvansal veya bitkisel olan ürünlerde risk dereceleri de farklılık göstermektedir. Bununla birlikte, ürün özelliklerine göre algılanan risk türü (finansal risk, fonksiyonel risk gibi) de farklı olabilmektedir. Bu durumda, her ürün grubunda algılanan risk farklılaşmaktadır. Dolayısıyla, tüketicilerin yöresel gıda ürün algılarının satın alma niyetine etkisinde en uygun pazarlama stratejisini belirlemek amacıyla ürün veya ürün gruplarına göre araştırmalar yapılması önerilmektedir.”