Türkiye, 2023 yılında gerçekleştirdiği 65 bin 562 "tam elektrikli" otomobil satışıyla, birçok Avrupa Birliği (AB) ülkesini geride bıraktı.
Elektrikli otomobillerin eş anlamlısı olarak kullanılan "yeşil otomobillerin" Türkiye'deki yolculuğu, yükselen ivmeyle gelişmeye devam ediyor.
Avrupa ve Asyalı birçok marka, daha önce duyurusunu yaptığı iddialı modellerini yıl içinde Türkiye pazarında da satışa sundu. Elektrikli otomobillerin yanı sıra elektrikli mobilitenin bir diğer parçası olan hibrit motorlu otomobillerin sayısı da giderek artıyor. Yapılan anket çalışmaları da elektrikli araçlara ilişkin satın alma ilgisinin oldukça yüksek olduğunu ortaya koyuyor.
AA muhabirinin Otomotiv Distribütörleri ve Mobilite Derneğinden (ODMD) derlediği verilere göre, Türkiye otomobil ve hafif ticari araç toplam pazarı, 2023'te yıllık bazda yüzde 57,4 büyüdü. Böylece sektörde ilk kez 1 milyon rakamı aşılarak 1 milyon 232 bin 635 adet satışa imza atıldı.
Otomobil satışları, geçen yıl 2022'ye göre yüzde 63,2 artarak 967 bin 341 adet, hafif ticari araç satışları ise yüzde 39,2 yükselişle 265 bin 294 adet oldu.
Hibrit ve elektrikli toplam satışları dizeli geçti
Türkiye otomobil pazarında, geçen yıl benzinli otomobiller 646 bin 385 adet satışla birinci, dizel otomobiller ise 133 bin 374 adetle ikinci sırada yer aldı.
Hibrit otomobil satışları 104 bin 804, otogazlı otomobil satışları da 10 bin 599 adet olrak kayıtlara geçti. Sadece elektrikle beslenen tam elektrikli otomobil satışları ise 65 bin 562'e ulaştı.
Araçtaki aküyü şarj etmek için benzinli bir motor jeneratörle bir elektrik motorunu çalıştırarak tekerleklere güç sağlayan sisteme sahip (uzatılmış menzil) araçlar da dahil edildiğinde elektrikli otomobil satış rakamı 72 bin 179 olarak kayıtlara geçti. Uzatılmış menzil otomobiller de Gümrük Tarife İstatistik Pozisyonu (GTIP) olarak "elektrikli" sınıfında yer alıyor.
Geçen yıl tam elektrikli ve hibrit otomobil satışları ise toplam 170 bin 366 ile dizel otomobil satışlarının üzerinde gerçekleşti.
Tam elektrikli otomobil satışlarında yüzde 844,4 artış
Benzinli otomobil satışları geçen yıl 2022'ye göre yüzde 58,1, dizel otomobiller yüzde 29,1 ve otogazlı otomobiller ise yüzde 27,6 yükseldi.
Bu dönemde hibrit otomobil satışları yüzde 62,8 ve tam elektrikli otomobil satışları da yüzde 844,4 artış kaydetti.
Tam elektriklinin pazar payı yüzde 6,8'e ulaştı
2022 yılında yüzde 69 olan benzinli otomobillerin satışlardan aldığı pay, geçen yıl yüzde 66,8'e geriledi. Söz konusu dönemde dizel otomobillerin payı yüzde 17,4'ten 13,8'e ve otogazlı otomobillerin payı 1,4'ten yüzde 1,1'e geriledi.
Türkiye'de tam elektrikli otomobillerin toplam satışlardaki payı ise yüzde 1,2'den yüzde 6,8'e yükselirken, hibrit otomobillerin payı yüzde 10,9'dan yüzde 10,8'e indi. Tam elektrikli, uzatılmış menzil elektrikli ve hibrit olarak ele alındığında, toplam pazarın yüzde 18,3'ü elektrifikasyona sahip araçlardan oluştu.
ODMD verilerine göre, Türkiye'de en az bir elektrikli model satan marka sayısı 2012'de bir adetken, bu sayı 2021 yılına kadar 10 adetin altında seyretti. 2021 yılında elektrikli otomobil satan marka sayısı 13'e, 2022'de 16'ya ve 2023'ün ekim ayı itibarıyla listeye BYD'nin de dahil olmasıyla 27'ye yükseldi.
Türkiye, elektrikli otomobil satışlarında birçok AB ülkesini geride bıraktı
Türkiye otomobil pazarında, elektrikli otomobillerin artan trendi Avrupa otomobil pazarları ile kıyaslandığında da yüksek kalmaya devam ediyor.
Avrupa Otomobil Üreticileri Birliği (ACEA) verilerine göre, AB için son yayımlanan 11 aylık rakamlar ele alındığında, Türkiye elektrikli otomobil satışlarında birçok AB ülkesini geride bıraktı.
Ocak-Kasım 2023 döneminde AB ülkelerinde tam elektrikli otomobil (BEV) satışı önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 48,2 artarak, 1 milyon 378 bin 441 oldu.
İtalya'da 59 bin 462, İspanya'da 45 bin 716, Danimarka'da 52 bin 886, Finlandiya'da 27 bin 435 adet elektrikli otomobil satışı gerçekleştirdi. Bu dönemde 27 üyeli AB'de en fazla elektrikli otomobil satışı gerçekleştiren ülke 469 bin 565 ile Almanya oldu. Onu 260 bin 864 adetle Fransa ve 103 bin 330 satışla Hollanda izledi.
İsveç 100 bin 698 satışla dördüncü ve Belçika da 86 bin 823 satışla beşinci sırada yer aldı.
Böylece Türkiye 2023 yılında gerçekleştirdiği 65 bin 562 adet tam elektrikli otomobil satışıyla İtalya, İspanya, Avusturya, Danimarka ve Finlandiya gibi ülkeleri geçerek AB'de altıncı sırada konumlandı.
Türkiye, Ocak-Kasım 2023 dönemi ele alındığında ise gerçekleştirdiği 54 bin 273 tam elektrikli otomobil (uzatılmış menzil hariç) satışıyla İtalya'nın ardından listede yedinci sırada yer aldı.
Türkiye otomotiv pazarında motor tipine göre adetler, paylar ve değişimler şöyle;
| MOTOR TİPİ | Ocak-Aralık 2022 Adet Pay |
Ocak-Aralık 2023 Adet Pay |
Değişim | ||
| Benzin | 408.903 | 69,0% | 646.385 | 66,8% | 58,1% |
| Dizel | 103.328 | 17,4% | 133.374 | 13,8% | 29,1% |
| Otogaz | 8.309 | 1,4% | 10.599 | 1,1% | 27,6% |
| Hibrit | 64.387 | 10,9% | 104.804 | 10,8% | 62,8% |
| Hibrit | 17.330 | 2,9% | 26.810 | 2,8% | 54,7% |
| Plug-In Hibrit | 1.005 | 0,2% | 2.477 | 0,3% | 146,5% |
| Mild Hibrit | 46.052 | 7,8% | 75.517 | 7,8% | 64,0% |
| Elektrik | 7.733 | 1,3% | 72.179 | 7,5% | 833,4% |
| Saf Elektrik | 6.942 | 1,2% | 65.562 | 6,8% | 844,4% |
| Uzatılmış Menzil | 791 | 0,1% | 6.617 | 0,7% | 736,5% |
| Toplam | 592.660 | 100% | 967.341 | 100% | 63,2% |
ACEA verilerine göre, AB ülkelerinin Ocak-Kasım 2023 ve Ocak-Kasım 2022 döneminde elektrikli otomobil satışları ve değişimler şöyle;
| Ocak-Kasım | Ocak-Kasım | Değişim (%) | |
| 2023 | 2022 | ||
| Avusturya | 43.602 | 30.194 | 44,4 |
| Belçika | 86.823 | 33.122 | 162,1 |
| Bulgaristan | 1.660 | 718 | 131,2 |
| Hırvatistan | 1.484 | 1.208 | 22,8 |
| GKRY | 739 | 334 | 121,3 |
| Çekya | 6.183 | 3.646 | 69,6 |
| Danimarka | 52.886 | 25.163 | 110,2 |
| Estonya | 1.306 | 643 | 103,1 |
| Finlandiya | 27.435 | 12.687 | 116,2 |
| Fransa | 260.864 | 177.985 | 46,6 |
| Almanya | 469.565 | 366.234 | 28,2 |
| Yunanistan | 5.802 | 2.517 | 130,5 |
| Macaristan | 5.375 | 4.331 | 24,1 |
| İrlanda | 22.590 | 15.590 | 44,9 |
| İtalya | 59.462 | 44.649 | 33,2 |
| Letonya | 1.619 | 966 | 67,6 |
| Litvanya | 1.884 | 1.251 | 50,6 |
| Lüksemburg | 10.226 | 5.790 | 76,6 |
| Malta | 1.164 | 903 | 28,9 |
| Hollanda | 103.330 | 59.679 | 73,1 |
| Polonya | 15.369 | 10.064 | 52,7 |
| Portekiz | 32.433 | 15.898 | 104 |
| Romanya | 14.089 | 9.360 | 50,5 |
| Slovakya | 2.141 | 1.236 | 73,2 |
| Slovenya | 3.996 | 2.064 | 93,6 |
| İspanya | 45.716 | 27.116 | 68,6 |
| İsveç | 100.698 | 76.828 | 31,1 |
| Avrupa Birliği | 1.378.441 | 930.176 |
48,2 |