MHP Ordu Milletvekili Naci Şanlıtürk, Fındık ve kahverengi kokarca istilası hakkında gündem dışı konuştu.
MHP'li Şanlıtürk'ün açıklaması şu şekilde;
Bildiğiniz gibi ülkemiz dünya fındık üretiminde 1’incidir. Yaklaşık 1,9 milyar dolar ve 2,5 milyar dolar arasında fındıktan ihracat gelirimiz olmaktadır. Bu manada fındık tarımsal ürünlerde de ihracatımızda da önemli bir kalem oluşturmaktadır. Toprak Mahsulleri Ofisi bu sene açıklamış olduğu 130 TL fiyattan fındık almaktadır, fındığın da tamamına taliptir, yeterli alım noktaları oluşturulmuştur fakat fındık alım şartları ve ödeme koşullarının biraz daha esnetilmesi üreticiyi rahatlatacaktır. Toprak Mahsulleri Ofisi bölgede başarılı çalışmalara imza atmaktadır. Bu manada çalışmaları için Toprak Mahsulleri Ofisi çalışanlarına teşekkür ediyoruz.
Hükûmetimizin açıklamış olduğu fındık fiyatının üzerinde geçtiğimiz sene tekelci firma tarafından daha düşük bir fiyat açıklanmış ve fındık piyasasının düşmesi temin edilmiştir. Bu sene de yine, tekelci firma Rekabet Kurumunun girişimleriyle fiyat açıklamamıştır fakat bu sene üretici temsilcisi kuruluş tarafından Hükûmetin açıklamış olduğu 130 TL'nin 15 TL altında fiyat açıklayarak fındık piyasası aşağı düşürülmüştür; bunu da doğru bulmadığımızı buradan ifade etmek istiyorum.
Son yıllarda, fındık ürünümüzün başında bir kahverengi kokarca zararlısıyla mücadele edilmektedir. Geçen yıl çeşitli milletvekillerimiz ve biz de burada Meclis kürsüsünden bu kahverengi kokarcayla ilgili bilgiler verdik, mücadelenin yapılması gerektiğini söyledik. 2023 yılı içerisinde 2024 ürünü fındığı kurtarmak adına Ordu ilinde de başta Sayın Valimizin Başkanlığında, fındığın bütün paydaşlarının katılımıyla ciddi bir mücadele verilmiştir ve bu mücadele değerlidir, iyi ki de yapılmıştır fakat yeterli olmamıştır. Hasat sezonunun sonunda görülmüştür ki 2024 ürünü fındığa kahverengi kokarca zararlısı önemli oranda zarar vermiştir. 2024 ürünü fındıkta oluşabilecek ihracat zararları henüz ortaya çıkmamıştır. Üstelik sadece fındıkta değildir bu zarar, diğer tarımsal ürünlerimize de bu kahverengi kokarca ciddi manada zarar vermektedir. Özellikle Perşembe ilçesinin Mersin köyü ve Fatsa ilçesinin Meşebükü mahallesi arasında ciddi zarar oluşmuştur.
Üretici kokarcalı fındığı 50-60 TL’lere kadar satmak zorunda kalmıştır. Bazı bahçelerde üreticilerimiz bahçelerine hiç girmemiştir.
Kahverengi kokarca, ciddi manada, yılda 200-300 tane çoğalabilmektedir. Bu zararlı 2017 yılında ülkeye giriş yapmıştır.
Tarım Bakanlığı yetkililerimiz bir şekilde bunu takip etmektedir.
Ordu’da da ciddi zararlar olmuştur. Özellikle, sahil kesiminde Altınordu, Ünye, Fatsa, Perşembe ilçelerimizde zarar vermiştir, 500 rakıma kadar da bu kahverengi kokarca yayılmıştır. Bu manada mücadele çok çok önemlidir. 2025 ürünü fındığı kurtarmak için mücadeleye şimdiden başlamak gerekmektedir. Özellikle soğuktan etkilenen bu zararlı, kışın kışlaklara çekilmektedir. Ordu’da kışlaklarda geçen sene literatüre de yeni giren ciddi bir kışlak mücadelesi yapılmıştır, bu sene de bu mücadele yapılmalıdır. Yine, nisan ayında baharın gelmesiyle birlikte bahçelere giren bu kokarcayla ilgili, nisan ayında ilaçlama yapılmalıdır. Haziran ve temmuz başında da ilaçlama yapılarak bu zararlıyla mücadele edilmektedir. Ordu ilinde başta Sayın Valimizin başkanlığında, Tarım İl Müdürlüğümüzün koordinesinde, ilçelerde kaymakamlarımızın ve ilçe tarım müdürlerimizin koordinesinde fındığın bütün paydaşları bir araya gelerek komisyonlar oluşturulmuş ve bu mücadele, efendim, bir şekilde yapılmaktadır. Bu kahverengi kokarcayla ilgili feromon kokularla ve ışıklı tuzaklarla bir araya toplanan bu zararlı, ilaçlanarak yani “cezbet, yok et” sloganı çerçevesinde ilaçlanarak yok edilmektedir. Yine, bu mücadelede feromon kokular yurt dışından ithal edilmektedir, üniversitelerimiz ve araştırma kuruluşlarımız bu feromon kokuların ve ışıklı tuzakların ülkemizde üretilmesi için çalışma yapmaktadır.
Yine, biyolojik mücadeleyle ilgili samuray arılar doğaya salınmıştır. Bundan sonra bu samuray arıların da üretimiyle, efendim, mücadele devam etmektedir. Yine, bu zararlının doğal düşmanı keklik gibi kuş türleri vardır, bunların popülasyonunun da artırılması gerekmektedir.
Özellikle geçimini sadece fındıktan sağlayan, fındık üreticilerinin yüzde 20'sini oluşturan üreticilerimizin 2024 sezonu içerisinde yapmış olduğu zararlar ilçe tarım müdürlükleri aracılığıyla tespit edilerek üreticilerimizin bu zararları karşılanmalıdır. Ziraat Bankası ve Tarım Kredi Kooperatiflerine olan borçları ertelenmelidir. Tarım Bakanlığının verdiği 2 milyon lira destek azdır, ilaç desteği artırılmalıdır. Yine, Toprak Mahsulleri Ofisi kokarcadan zarar gören bu fındığı da yağlık olarak değerlendirmek üzere almalıdır.
Tabii, süre yetmediği için şunu da özellikle belirtmek istiyorum: Eğer bu yangını, kokarca yangınını Ordu’da söndürebilirsek diğer illere yayılmasının önüne geçeriz. Özellikle Samsun’un ilçeleri Terme ve Çarşamba bu ciddi manada yayılmaktadır. Ordu iline destek vererek, Bakanlıktan tüm paydaşlar destek vererek bu yangını Ordu’da söndürelim diyorum.