İstanbul
Dünyanın önde gelen savunma ve havacılık şirketlerinin hisseleri 2023'te, genel anlamda yukarı yönlü bir seyir izledi.
Yapılan anlaşmalar, yeni projeler ve alınan siparişler savunma ve havacılık şirketlerinin hisseleri için destekleyici unsur oldu.
İsrail ile Filistin arasında başlayan çatışmalar geçen yıl küresel piyasalarda risk iştahını olumsuz etkileyen önemli unsurlardan bir tanesi olsa da savunma sanayisi hisselerinde kayda değer yükselişler görüldü.
Özellikle çatışmaların bölgede yayılabileceği ve başka devletlerin de savaşa katılabileceği endişeleri öne çıktı.
Geçen yıl hisse senedi piyasalarında ABD merkezli şirketler General Dynamics yüzde 4,7, L3 Harris Technologies yüzde 1,2, Boeing yüzde 36,8 kazandırdı.
General Dynamics, Kanada Ordusu'nun Komuta, Kontrol, İletişim, Bilgisayar, İstihbarat, Gözetleme ve Keşif (C4ISR) sistemini desteklemek üzere toplam 1,3 milyar dolarlık ihale kazanmıştı. General Dynamics'in üçüncü çeyrek hisse başına karı da 3,04 dolarla beklentileri aşmıştı.
Endonezya da Amerikan Boeing şirketiyle 24 adet F-15EX savaş uçağı satın almak için mutabakat zaptı imzalamıştı.
Avrupalı şirketlerin performansı dikkati geçti
2023'te Alman Rheinmetall AG'nin hisseleri yüzde 54,3, İngiliz BAE Systems'in hisseleri yüzde 28,6, Fransız şirketler Dassault Aviation'ın hisseleri yüzde 13,3, Thales'in hisseleri yüzde 12,3, İtalyan Leonardo'nun hisseleri yüzde 83,4, Avrupa merkezli çok uluslu havacılık şirketi Airbus'ın hisseleri yüzde 25,9 değer kazandı.
Asyalı şirketlere bakıldığında hisse senedi piyasalarında Güney Koreli Hanwha Aerospace yüzde 69,2, Japon Mitsubishi Heavy yüzde 57,5 kazandırdı.
Japonya, İngiltere ve İtalya savunma bakanları, geçen yıl üç ülkenin 2035 yılına kadar ortak savaş uçağı geliştirme projesi için koordinasyon kurulu oluşturulmasında anlaşmıştı.
Savaş uçağı projesinde ana üstleniciler Japonya'dan Mitsubishi Heavy, İngiltere'den BAE Systems ve İtalya'dan Leonardo S.P.A'dan uzmanların koordinasyon kurulunda yer alması kararlaştırılmıştı.
İngiltere Savunma Bakanlığı ile BAE Systems arasında 155 mm top mermisi ve mühimmat tedarik etmek için anlaşma sağlanmıştı.
BAE Systems bu anlaşmayla 361 milyon dolar değerinde sipariş aldı. Şirket ayrıca ABD Deniz Piyadeleri için İtalyan şirketi Iveco Defence Vehicles iş birliğiyle Amfibi Muharebe Aracı (ACV) tasarlamaya karar verdi.
Fransız savunma sanayisinin önemli şirketlerinden Dassault Aviation yeni siparişleri karşılamak için yakın dönemde önceliklerinin Rafale savaş uçaklarını üretmek olduğunu bildirdi.
Hindistan, 26 Rafale uçağı alacağını duyururken Endonezya da 42 Rafale sipariş ettiğini açıklamış ve bu kapsamda 24'ünün kesinleştiğini duyurdu.
Şirket, uzun menzilli Falcon 6X'in, jetin ABD ve Avrupa sertifikasını almasının üzerinden sadece üç ay geçtikten sonra, 30 Kasım'da hizmete girdiğini açıkladı.
Irak'ın Fransız Thales şirketinden Ground Master 400 tipi radarlardan oluşan 600 milyon avroluk C4I sistemi tedarikine hazırlandığına dair haberler de şirket hisselerini olumlu etkileyen faktörler arasında yer aldı.
Şirket ayrıca Fransa ve Malezya arasındaki savunma işbirliği çerçevesinde Malezya Kraliyet Hava Kuvvetleri'ne komple istasyon altyapısı ile birlikte teslim edilecek yeni GM400α uzun menzilli radar tedariki için bir sözleşme imzaladı.
Çin'in Hong Kong Özel İdari Bölgesinin bayrak taşıyıcı hava yolu şirketi Cathay Pasific ise geçen yıl Avrupalı uçak üreticisi Airbus'tan 32 adet uçak satın alacağını açıkladı.
Alman Silahlı Kuvvetleri de (Bundeswehr), Airbus Helicopters ile 82 adetlik çok rollü H145M helikopteri satın almak üzere sözleşme imzaladı.
Güney Kore, silah ihracatında önemli bir konuma yükselirken Hanwha Aerospace'nin obüs üretim kapasitesini iki katına çıkaracağına yönelik haberler de şirketin hisse performansını olumlu yönde etkiledi.
ABD merkezli şirketlerde düşüşler görüldü
ABD merkezli şirketler RTX Corporation yüzde 16,6, Lockheed Martin yüzde 6,8 ve Northrop Grumman ise yatırımcısına yüzde 14,2 kaybettirdi.
China Aerospace Science and Technology Corporation'ın hisseleri de geçen yıl yüzde 25 azalış kaydetti.
Yatırımcısını memnun edemeyen bu şirketlere bakıldığında özellikle maliyetlere ilişkin sıkıntıların öne çıktığı görüldü.
ABD'de, hükümetin kapanma riski de şirketlerin hisse performanslarını olumsuz etkilemişti.