Irak'taki yerel seçimlerin nihai olmayan sonuçlarına göre, Şii geleneksel partiler yerelde de güç kazanırken eski Meclis Başkanı Muhammed Halbusi'nin partisinin Bağdat'ta birinci olması Sünnileri Irak siyasetinde güçlü bir konuma taşıyabileceği belirtiliyor.
Ülkede 18 Aralık'ta yapılan yerel seçimlerin nihai olmayan sonuçlarına göre Şii geleneksel siyasi güçler güney kentlerinde ilerleme kaydetti. Babil, Necef, Kadisiye, Meysan ve Musenna kentlerinde birinci ve ikinciliği Haşdi Şabi'nin siyasi uzantılarının yer aldığı ve Hadi el-Amiri'nin lideri olduğu "Nebni İttifakı" ile eski Başbakanlardan Nuri el-Maliki'nin "Kanun Devleti Koalisyonu" elde etti. Basra ve Vasıt kentlerinde ise mevcut valilerin (Şii) desteklediği seçim listeleri birinci oldu.
Irak Yüksek Seçim Komiserliğinin nihai olmayan seçim sonuçlarını açıklamasının ardından "Nebni" ve "Kanun Devleti Koalisyonu" güneydeki kentlerdeki vilayet meclislerinin oluşturulması ve valilerin seçimi için birlikte hareket etmek amacıyla "Koordinasyon Çerçevesi" adlı bir ittifak kurduklarını açıkladı. Söz konusu Şii gruplar, mevcut hükümeti kurmak için de aynı çatı kuruluş adı altında birleşmişti.
Koordinasyon Çerçevesi'nde, Başbakan Muhammed Şiya es-Sudani, Nuri Maliki ve Hadi Amiri'nin yanı sıra eski Başbakanlardan Haydar el-İbadi, Ulusal Hikmet Akımı Başkanı Ammar el-Hekim, Haşdi Şabi Başkanı Falih Feyyad, Asayib Ehlilhak Hareketi lideri Kays Hazali ve diğer bazı Şii liderler bulunuyor.
Daha önce siyasetten çekildiğini duyuran Sadr Hareketi lideri Mukteda es-Sadr ise yerel seçimleri boykot etmişti.
Mahkeme kararıyla görevden alınan eski Meclis Başkanı Halbusi'nin lideri olduğu Takaddüm Partisi, Enbar'ın yanı sıra Bağdat'ta da birinci oldu. Musul'da ise eski Baas Partisi mensubu olduğu gerekçesiyle görevden alınan Vali Necim Cuburi'nin oğlu Muhannad Cuburi'nin başını çektiği liste seçimi birinci sırada tamamladı.
Kerkük'te Kürdistan Yurtseverler Birliği (KYB) en yüksek oyu alırken, Kerkük Valisi Rakan Cuburi'nin seçim listesi ikinci, Irak Türkmen Cephesinin liderlik ettiği ve diğer Türkmen siyasi partilerinin de bulunduğu "Birleşik Irak Türkmenleri Listesi" üçüncü sıraya yerleşti. Kerkük'te Kürdistan Demokrat Partisi (KDP) ise dördüncü oldu.
"Koordinasyon Çerçevesi Irak'ta tüm aygıtlara tahakkümü sağladı"
Iraklı uzmanlar, yerel seçimlerin nihai olmayan sonuçlarını AA muhabirine değerlendirdi.
Irak Düşünce Merkezi Başkanı İhsan eş-Şammari, "Seçimlerde boykot (Sadr) ve halkın önemli bir bölümü sandık başına gitmemesine rağmen Koordinasyon Çerçevesi güçleri, özellikle güneyde tam hegemonyaya sahip oldu. Bu güçler, Irak'ta yasama ve yürütme gibi tüm aygıtlara tahakkümü sağladı ve artık yerel hükümetlerde de güçlü konumdalar." dedi.
Bu seçimlerde aynı zamanda valilerin başını çektiği seçim listelerinin başarısının dikkati çektiğini söyleyen Şammari, Basra'da Vali Esad İdani'nin ve Vasıt'ta Vali Muhammed Meyyahi'nin lideri olduğu seçim listelerinin birinciliği elde ettiğine işaret etti.
Necef ve Meysan kentlerinde mevcut valilerin Sadr'a bağlı olduğunu kaydeden Şammari, seçim sonuçlarına göre bu valilerin yerine "Koordinasyon Çerçevesi" güçleri tarafından yenilerinin atanacağını ve "Sadr'a bağlı valilileri ekarte etme" sürecine girildiğini belirtti.
- Takaddüm Partisi'nin Bağdat'ta birinci olması büyük bir dönüm noktası
Şammari, mahkeme kararıyla görevden alınan eski Meclis Başkanı Halbusi'nin Takaddüm Partisi'nin özellikle Bağdat'ta nihai olmayan sonuçlara göre birinci çıkmasının "dikkati çekici" ve "büyük dönüm noktası" olduğunu dile getirdi.
Şammari, "Takaddüm İttifakı, Koordinasyon Çerçevesi'ne bağlı güçlere karşı inatçı bir rakipti ve büyük bir oy alabileceği bekleniyordu." diye konuştu.
- Bağdat vilayet meclisi için muhtemel senaryo
Bağdat vilayet meclisinde Haşdi Şabi'nin siyasi gruplarının yer aldığı "Nebni İttifakı ile Maliki'nin lideri olduğu Kanun Devleti Koalisyonunun, Takaddüm'ü sistem dışına atıp, Azim ve Siyade gibi diğer Sünni gruplarla ittifak sağlayabileceği" senaryosunun gerçeğe yakın olduğunu söyleyen Şammari, İran'a yakın bu Şii grupların bahsi geçen Sünni gruplarla yerel meclisi paylaşabileceğini ifade etti.
- "Kerkük'te vilayet meclisi ve vali seçimleri meselesi gecikecek"
Kerkük'teki yerel seçim sonuçlarına ilişkin ise Şammari, şunları kaydetti:
"Kerkük'teki durum ise kaygı verici olmaya devam edecek. Orada KYB ve KDP arasında nüfuz çatışması ve bu iki Kürt partiyle Arap ve Türkmenler arasında nüfuz çatışması var. Kerkük'teki yeni meclisin nasıl şekil alacağı KYB ve diğer gruplarla müzakerelerin sonucuna bağlı. KYB'nin Kerkük'te herhangi bir gerilemeyi kabul etmeyeceğini düşünüyorum. Dolayısıyla Kerkük'te vilayet meclisi ve vali seçimleri meselesi çok gecikecek."
- "Kerkük'teki Kürt varlığı bir daha eski durumuna geri dönemeyecek"
Iraklı siyasi analist Ahmed el-Yasiri, yerel seçimlerin nihai olmayan sonuçlarına göre, Irak'ta Şii-Şii anlaşmazlığının devam ettiğini ve Sünnilerin Bağdat'ta güç kazandığını söyledi.
Kerkük'teki Kürt partiler arasında yaşanan bölünmemin Irak'taki Sünni Arapların ve Türkmenlerin çıkarına olduğunu belirten Yasiri, "Takaddüm Partisi'nin güç kazanması Sünnileri Şii iktidarında güçlü konuma taşıyabilir." dedi.
Yasiri, Irak merkezi hükümetin Kerkük'te kontrolü sağladığı 2017'nin yansımalarının kentte süreceğini ifade ederken şunları kaydetti:
"Kerkük'teki Kürt varlığı bir daha eski durumuna (2017 öncesi) geri dönemeyecek. Kerkük, Arap ve Kürtler arasında çekişme noktası olmayı sürdürecek. Bu seçim sonuçları, Kerkük'teki Arapları yeniden güçlü bir şekilde organize olmaya itecek, Türkmenleri de merkezi hükümet nezdinde dikkate alınacak bir aktöre dönüştürecek."