2021 yılında Kültür ve Turizm Bakanlığı izni Yalova Müze Müdürlüğü başkanlığı Altınova Belediyesi destekleriyle başlatılan Helenapolis Su Altı Kazıları, 2022 yılında Cumhurbaşkanlığı kararnamesiyle "Hersek Deltası Kara ve Sualtı Kazıları" adıyla genişletilerek devam etti.
Bir yıl gibi kısa bir sürede özellikle antik kentin su altında kalan bölümünde yapılan kazı çalışmalarında Helenistik döneme ait önemli bulgulara rastlanılmasıyla önemli bir aşamaya geçilen kazı çalışmaları, bu yıl antik kentin merkezi konumunda bulunan ormanlık bölgede sürüyor.
Antik kentin merkezinin tespiti ve yapılacak kazı çalışmalarının planlanmasına yönelik bölgede jeoradar çalışması yürüten ekipler, 2024 yılında belirlenecek yeni alanları da gün yüzüne çıkarmayı hedefliyor.
Bursa Uludağ Üniversitesi Sualtı Arkeolojisi Anabilim Dalı Başkanı ve Hersek Deltası Kara ve Sualtı Kazıları Başkanı Dr. Serkan Gündüz, gazetecilere yaptığı açıklamada, Helenapolis'in 4. yüzyıl sonrasında önemli bir liman kenti olduğunu söyledi.
Kentin yüzyıllar boyunca geçirdiği yoğun depremler ve felaketler sebebiyle yüzeyinde bir buluntu görülmediğine dikkati çeken Gündüz, "Kazı alanlarını tespit etmeye yönelik jeoradar çalışmalarını gerçekleştirmekteyiz. Bölgede daha önce yapılan çalışmalarda buluntuların olduğunu biliyoruz. Helenapolis Antik Kenti, İmparator Konstantin tarafından annesi Helena'ya atfedilen bir kenttir. Özellikle 4. yüzyıldan sonra tarih sahnelerinde sıklıkla karşımıza çıkıyor. İmparator Justinian döneminde bugünkü Kadıköy ile Gebze arasındaki yol iptal edilerek posta teşkilatına İstanbul'dan direkt Helenapolis Limanı'na inmeye zorluyor. Geç döneme geldiğimizde özellikle 11. yüzyılda Haçlılar için önemli bir konumdadır." diye konuştu.
"2024 yılından itibaren Helenapolis'in biraz daha merkezine kazıları kaydırmayı planlıyoruz"
2 yıldır antik kente ait iskelenin batısında bulunan Deniz Feneri yapısının kazılarını gerçekleştirdiklerini hatırlatan Gündüz, şunları kaydetti:
"2024 yılından itibaren Helenapolis'in biraz daha merkezine kazıları kaydırmayı planlıyoruz. Bu yüzden de bugün yaptığımız çalışmalar çok önemli. Bu çalışmalarda toprak altında olası kültür varlıklarının tespit edilmesinden sonra 2024 yılında kazı alanlarımız ona göre planlanacak. Şu an iki tane Cumhurbaşkanlığı kazısıyla Yalova'daki tek ilçe konumunda. Aynı zamanda Kültür ve Turizm Bakanlığı ve koruma kurulu ile yaptığımız yazışmalar sonucunda Yalova'da dağınık vaziyette bulunan bütün mimari parçaları Altınova'daki kazı evimizin bahçesinde güvenlik altına alıp korumaya alacağız. Böylelikle Altınova'ya baktığımızda Yalova'nın arkeoloji için atan kalbi konumuna geleceğini söyleyebiliriz."
Altınova Belediye Başkanı Oral ise Helenapolis Antik Kenti'nin olduğu bölgede hem deniz hem de karada olmak üzere çift yönlü kazı çalışmaları yapıldığına dikkati çekti.
Oral, "Bu bölge tamamen tarihi bir dokusu olan aynı zamanda doğal bir güzelliği olan bir alan. İnşallah hem Altınova hem Yalova halkının, aynı zamanda ülkemizin ve uluslararası tüm vatandaşların burada izleme amaçlı veya kültürel, tarihi gezi amaçlı gelebilecek bir nokta haline gelecek yakın zaman içerisinde. Bu çalışmaların sonucunda da Hersek'teki bir alanımız arkeolojik eserlerin toplandığı bir merkez haline geliyor. İnşallah önümüzdeki süreçte de orada bir arkeoloji müzesini hayata geçirir, burayı tarihi dokusu, doğal güzellikleriyle bir turizm merkezi, kültür merkezi haline getireceğiz."