İstanbul
Emtia piyasasında, geçen hafta ABD Merkez Bankası'nın (Fed) para politikasına ilişkin belirsizlikler ve resesyon endişeleri etkili oldu.
ABD'de tarım dışı istihdam, kasımda 199 bin kişi artarak beklentilerin üzerinde gerçekleşti. Geçen hafta Fed'in şahin para politikasında sona geldiğine ilişkin beklentiler güçlenmesine karşın, açıklanan tarım dışı istihdam verisinin ardından bankanın mart ayında politika faizinde indirimlere başlayabileceğine ilişkin ihtimal yüzde 50'nin altına indi.
Açıklanan makroekonomik veriler de ekonomilerde durgunluk olabileceği endişelerini ortaya koyarken bu da talebe ilişkin endişeleri tetikledi.
ABD'de fabrika siparişleri, ekimde yüzde 3,6 ile piyasa beklentilerinden fazla azaldı. Analistler, fabrika siparişlerindeki azalışın sanayi sektörünün yüksek faiz oranlarından etkilendiğinin bir göstergesi olduğunu belirtti.
Avro Bölgesi ekonomisi 2023'ün üçüncü çeyreğinde beklentilere paralel olarak yüzde 0,1 daralma gösterdi. Almanya'da sanayi üretimi, makine mühendisliği üretimindeki gerileme nedeniyle ekimde yüzde 0,4 ile tahminlerin altında kalırken, düşüşünü art arda beşinci aya taşıdı.
Çin'de kasımda ithalat ise yüzde 0,6 azaldı. Japonya ekonomisinin üçüncü çeyrekte beklenenden fazla daralması ülkede ekonomik aktivitenin düşünülenden daha kırılgan olduğu endişelerini ortaya çıkardı. Japonya'da 3. çeyrek GSYH, bir önceki çeyreğe göre yüzde 0,7 ve yıllık bazda yüzde 2,9 azalışla beklentilerin altında kaldı.
Analistler, bu hafta Fed'in faiz kararının piyasaların odağında bulunacağını belirterek, kararla bankanın ileriye dönük verebileceği mesajların emtia piyasasının yönü üzerinde belirleyici olabileceğini söyledi.
104,263 ile 3 haftanın en yüksek seviyesini test eden dolar endeksi de geçen hafta yüzde 0,8 artışla 104 seviyesine yükseldi.
Altın zirvede tutunamadı
Geçen hafta değerli metallerde sert düşüşler görüldü.
Geçen hafta 2145,12 dolarla tarihi zirveyi gören altının ons fiyatı daha sonra düşüş eğilimine geçti ve haftayı yüzde 2,2 düşüşle tamamladı.
Gümüş yüzde 9,7, platin yüzde 1,5, paladyum yüzde 5,3 değer kaybetti.
ABD kasım ayı istihdam raporunun Fed'in para politikasını gevşeteceğine dair beklentileri azaltmasının ardından tahvil faizlerindeki yükseliş ve dolar endeksinin 3 haftanın en yüksek seviyesini test etmesi değerli metaller üzerinde baskı oluşturdu.
Michigan Üniversitesinin Amerikalı tüketicilerin eğilimleri doğrultusunda hazırladığı tüketici güven endeksi kapsamında enflasyon beklentilerine de yer verilmişti. Enflasyon beklentileri düşünce altına talep de azaldı
Enerji grubunda da geçen hafta düşüş eğilimi hakimdi.
Haftayı Brent petrol yüzde 4, New York Ticaret Borsasında işlem gören doğal gaz da yüzde 8,3 kayıpla tamamladı.
Çin ekonomisine ilişkin endişeler ve ABD'deki güçlü petrol üretim seviyeleri de fiyatları aşağı yönlü baskılamaya devam ediyor. Dünyanın en büyük petrol tüketicisi ABD'de talebin zayıfladığına ilişkin veriler de fiyatlar üzerinde etkili oldu.
Amerikan Petrol Enstitüsü, ülkede ham petrol stoklarının 594 bin varil arttığını açıkladı. Piyasa beklentisi, stokların 2 milyon 267 bin varil azalacağı yönündeydi.
Bazı metallere bakıldığında ise tezgah üstü piyasada geçen hafta bakır yüzde 2, kurşun yüzde 4,6, alüminyum yüzde 1,8, nikel yüzde 0,6, çinko yüzde 1 değer kaybetti.
Dolara olan talebin artması, Fed'in faizleri azaltacağına dair beklentilerin azalması, Çin ekonomisine yönelik belirsizliklerin devam etmesi bakır fiyatlarını baskıladı.
Arz fazlası olacağına dair beklentiler nikel fiyatlarını etkilemeye devam ediyor. Rusya merkezli madencilik şirketi Norilsk Nickel, küresel nikel arz fazlasının 2023'te 250 bin tonun üzerine çıkmasını bekliyor. Bundan önce şirketin tahmini 200 bin tondu.
Tarım emtiaları karışık seyretti
Tarım emtialarında geçen hafta karışık bir seyir izlendi.
Chicago Ticaret Borsasında işlem gören buğday yüzde 4,9, mısır yüzde 0,4 artış kaydederken, soya fasulyesi yüzde 1,4, pirinç yüzde 0,8, azaldı.
ABD'de faaliyet gösteren emtia borsası Intercontinental Exchange'te işlem gören pamuk yüzde 2,6, kakao yüzde 2,1 değer kazanırken, kahve yüzde 3,5, şeker yüzde 6,7 değer kaybetti.
Buğdaydaki yükselişte özellikle Çin kaynaklı talep etkili oldu. ABD Tarım Bakanlığı (USDA) raporuna göre, Çin ABD'ye 2023/2024 sezonu için 440 bin ton buğday siparişi verdi. Bu, ülkeye 2020 yılından bu yana yapılan en fazla miktarda sipariş oldu.
Özellikle Brezilya kaynaklı ucuz tedarik, soya fasulyesi fiyatlarını aşağı yönlü etkiledi.
Arz endişelerinin azalmasıyla kahve fiyatları geçen hafta baskı altında kaldı. Uluslararası Kahve Organizasyonu (ICO) 2023/24 küresel kahve üretiminin yıllık yüzde 5,8 artışla 178 milyon torbaya çıkacağını öngördü.
Küresel üretim fazlası olacağına yönelik tahminlerle şeker fiyatları düştü. Fildişi Sahili Kahve Kakao Konseyi'nin 1 Nisan 2024'te başlayacak olan vadeli satışları durdurma kararının ardından kakao fiyatları yükseldi. Bu karar, bölgedeki kakao tedarikindeki belirsizliği daha da artırıyor.