İstanbul
Emtia piyasasında, önceki haftalarda görülen yön arayışı geçen hafta da devam etti.
Küresel pay piyasalarında, ABD Merkez Bankasının (Fed) şahin politikalarının sonuna geldiğine yönelik beklentilerin güçlenmesi ve küresel çapta dolara olan talebin azalmaya devam etmesi emtia piyasası için geçen hafta destekleyici bir unsur olarak öne çıktı.
Dolar endeksi düşüş eğilimini üst üste üçüncü haftaya taşıyarak, haftayı yüzde 0,2 azalışla 103,2 seviyesinden tamamladı
Çin ekonomisine dair devam eden endişeler özellikle baz metaller başta olmak üzere emtia piyasasında satış baskısını artırdı. Üretime yönelik tahminler ve hava olayları ise tarım emtialarını etkileyen diğer unsurlar olarak öne çıktı.
Çin'de geçen hafta sanayi karları ocak-ekim döneminde yüzde 7,8 azaldı. Ülkede, imalat sanayisi Satınalma Yöneticileri Endeksi (PMI) ise 49,4 ile 50 seviyesinin altında kaldı.
Geçen haftayı yüzde 3,4 artışla 2071,51 dolardan tamamlayan altının onsu, yeni haftanın ilk işlem gününde 2145,12 dolarla rekor tazeledi. Geçen hafta gümüş yüzde 4,6, platin yüzde 0,3 değer kazanırken, paladyum yüzde 6,5 değer kaybetti.
Altın, Fed'in muhtemelen gelecek yılın ilk yarısında faiz indirimine gidebileceğine dönük beklentilerin güçlenmesiyle yükselişini sürdürdü.
ABD'de enflasyonun yavaşladığını gösteren veriler Fed'in faiz artırımlarını tamamladığına ilişkin öngörüleri desteklerken, doların zayıflamasına ve tahvil faizlerinde düşüşe yol açtı. Altın böylece yükseliş eğilimini üçüncü haftaya taşıdı.
İsrail ile Filistin arasındaki çatışmanın genişleyeceği endişesi de genellikle güvenli liman olarak görülen altının fiyatındaki artışa katkıda bulundu.
Öte yandan düşük faiz oranları, faiz getirmeyen altını tutmanın fırsat maliyetini azaltırken, Hindistan'da düğün sezonu, Batı dünyasında Noel dönemi ve Çin'de yeni yılın altına olan talebi artırması bekleniyor.
Çin ekonomisine ilişkin devam eden endişeler ise paladyumu aşağı yönlü etkiledi.
Bakır arz endişeleriyle yükseldi
Baz metallerde geçen hafta dalgalı bir seyir izlendi.
Tezgah üstü piyasada bakır yüzde 2,3, nikel yüzde 4,1 artarken, kurşun yüzde 4,4, alüminyum yüzde 1,4, çinko yüzde 3,1 azalış kaydetti.
Peru'daki Las Bambas bakır madeninde işçilerin greve gittiğine ve Kanada merkezli First Quantum Minerals’in Panama’daki operasyonlarının faaliyetlerini bitirebileceğine yönelik haberler bakırda arz endişelerini öne çıkardı ve bakırın yükselmesine neden oldu
Endonezya'nın nikeli fiyatlandırma biçiminde değişiklik yapma ihtimaliyle de nikel yükseldi. Endonezya geleneksel olarak nikelini LME nikel sözleşmesine göre fiyatlandırıyor. Bir hükümet yetkilisi mayıs ayında bu yıl yeni bir nikel fiyat endeksi oluşturmayı planladıklarını söylemişti. Analistler, mayıs ayında yapılan bu açıklamanın yeniden gündeme gelmesiyle nikel fiyatlarının yükseldiğini belirtti.
Enerji emtialarında ise düşüş eğilimi hakimdi. Petrol İhraç Eden Ülkeler Örgütü (OPEC) ve OPEC dışı bazı üretici ülkelerden oluşan OPEC+ grubunun günde yaklaşık 900 bin varillik arz kesintisini kabul etmesine rağmen Brent petrolün varil fiyatı, yüzde 2,2 azalışla haftayı 79,1 dolardan tamamladı.
New York Ticaret Borsası'nda işlem gören doğal gaz ise haftayı yüzde 2,7 düşüşle tamamladı.
Brezilya kaynaklı faktörler kahve ve şekeri etkiledi
Tarım emtialarında geçen hafta sert dalgalanmalar görüldü.
Chicago Ticaret Borsası'nda işlem gören buğday yüzde 4,4, mısır yüzde 0,5, soya fasulyesi yüzde 0,5 artarken, pirinç yüzde 1,7 azalış kaydetti.
Dünya buğday üretim tahminlerinin düşüş göstermesi, fiyatlarda yükselişe neden oldu.
ABD Tarım Bakanlığının (USDA) 2023/24 sezonuna yönelik öngörülerine göre kasım buğday üretimi tahminleri 1,45 milyon azalarak 781,98 milyon ton seviyesinde gerçekleşti.
Talebe yönelik endişeler ise pirinç fiyatlarını baskılamaya devam ediyor.
ABD'de faaliyet gösteren emtia borsası Intercontinental Exchange'te işlem gören pamuk yüzde 1,9, şeker yüzde 3,5 değer kaybederken, kahve yüzde 9,4, kakao yüzde 2,8 değer kazandı.
Kakao geçen hafta 4 bin 294 dolarla rekor seviyeyi gördü.
Dünya pamuk üretim tahminlerinin artış göstermesi, fiyatlarda değer kaybına neden oldu.
ABD Tarım Bakanlığının (USDA) üretim öngörülerine göre, kasım ayına ilişkin dünya pamuk üretim tahminleri 860 bin artarak 113,46 milyon balya seviyesinde gerçekleşti.
Brezilya'da şeker üretimi tahminlerinin artmasıyla yükselen arz endişeleri, şeker fiyatlarında gerilemeye neden oldu. Brezilya'da şeker üretiminin yüzde 27,4 artışla 46,88 milyon tona ulaşması bekleniyor.
Brezilya'nın kahve rekoltesindeki düşüşle ise kahve fiyatları sert yükseldi.
Batı Afrika'da devam eden yağmurların hasadı sınırlaması ve bölgede mahsulde hastalıkların ortaya çıkabileceğine yönelik tahminler kakao fiyatlarını desteklenmeye devam ediyor. Bu faktörler, mevcut kakao üretiminin küresel bir açığı önlemek için arzı karşılayamayacağı endişelerini de tetikledi.