Ticaret Bakanı Ömer Bolat, Ticaret Bakanlığı olarak 6 Şubat 2023'te meydana gelen Kahramanmaraş merkezli depremlerin ardından yaptıkları çalışmalara ilişkin bilgi verdi.
Afet sonrası bölge esnafına destekler sağlandığını hatırlatan Bolat, depremden zarar gören esnaf ve sanatkarlardan olağanüstü hal süresince, meslek kuruluşlarınca düzenlenecek belgeler için ücret alınmamasının sağlandığını söyledi.
Bolat, esnaf ve sanatkar meslek kuruluşları ile kooperatiflerin ve üst birliklerinin de bu sürede ayni ve nakdi yardım yapabilmelerine imkan verildiğini, Bakanlığın görev alanında yer alan kooperatiflerin kefaletiyle bölgedeki 27 bin 202 esnaf ve sanatkara, Halkbank kaynaklarından kullandırılan faiz indirimli kredilerin toplam tutarının 6 milyar 730 milyon 49 bin lira olduğunu ifade etti.
Vergi indiriminden borç ertelemeye kadar teşvikler sağlandı
Bakan Bolat, Türkiye Esnaf ve Sanatkarlar Kredi ve Kefalet Kooperatifleri Birlikleri Merkez Birliğince (TESKOMB), deprem bölgesine yapılan nakdi yardımların toplam tutarının 200 milyon liraya ulaştığını açıkladı.
Depremin yıkıcı etkisinin yüksek olduğu bölgelerdeki ihracatçı firmaların, finansman ihtiyaçlarını karşılamak üzere de çeşitli destekler sağlandığına işaret eden Bolat, Türk Eximbank tarafından bölgeye 6 Şubat-31 Aralık 2023 döneminde 1,5 milyar dolar kredi, 168,2 milyon dolar vade uzatımı ve 1,8 milyar dolar da sigorta desteği verildiğini dile getirdi.
Bolat, toplam destek miktarının 3,5 milyar dolar olduğu bilgisini verdi.
Depremin dış ticaret üzerindeki etkisine değinen Bolat, afet bölgesindeki illerin Şubat-Aralık 2023 dönemi ihracatının bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 12,1 düştüğünü ifade etti.
Bolat, 2023 yılında yüzde 0,6 artışla 255,8 milyar dolar olarak gerçekleşen ihracatın deprem yaşanmamış olsaydı yüzde 3,1 yükselişle 262,2 milyar dolar olabileceğinin öngörüldüğünü vurguladı.
Depremin ilk gününden bugüne çalışmalarını sürdürdüklerini dile getiren Bolat, bu süreçte e-ticarette yardımlaşma seferberliği başlattıklarını anlattı.
Bolat, özellikle ihracatçıların barınma ve istihdamı gibi temel sorunlarının çözümü için vergi indirimi, hibe, uygun finansman olanakları, borç erteleme gibi teşvik mekanizmalarının hayata geçirildiğini söyledi.
Eximbank vasıtasıyla bölgedeki ihracatçıların mevcut kredilerinin yeniden yapılandırılmasına ilişkin gerekli düzenlemeleri yaptıklarını anımsatan Bolat, "Ödemesine 6 ay sonra başlamak kaydıyla faizsiz kredi imkanı, esnaf ve sanatkarlarımız için nakdi yardım, vergi ve harç istisnası gibi imkanları bölgemizin istifadesine sunduk" dedi.
Bolat, deprem illerinden birinde merkezi veya üretim tesisi bulunan şirketlerin, UR-GE ile tasarım ve ürün geliştirme projelerinin 1 yıl uzatılmasına imkan sağladıklarını belirterek, şöyle devam etti:
"Ayrıca Bakanlık olarak, anılan illerden birinde merkezi veya üretimi bulunan firmalarımızın ve kuruluşlarımızın, 6 Şubat 2023'ten önce başlayan ve bu tarih itibarıyla devam eden başvuru veya eksik belge tamamlama sürelerinin 1 Ocak 2024'ten itibaren baştan başlatılmasını onayladık."
Hazır beton ve çimento sektörüne yönelik denetim süreci
Bolat, deprem bölgesinde tüketicilerin korunması ve piyasa gözetimi için yürütülen çalışmalara ilişkin de bilgi verdi.
Bir dinlenme tesisinin fahiş fiyatla çorba satışı yaptığına dair sosyal medyada yer alan görüntüleri ve konuya ilişkin Bakanlığa gelen şikayetleri hatırlatan Bolat, söz konusu işletmeye toplam 1,9 milyon lira ceza uygulandığını söyledi.
Bolat, ayrıca bu süreçte, Ticaret Bakanlığı il müdürlüklerince, ülke genelinde yapılan fiyat etiketi denetimleri kapsamında tespit edilen 4 bin 333 aykırılı nedeniyle 5,9 milyon lira ceza verildiğini aktardı.
Deprem bölgesinde hazır beton ve çimento sektöründe faaliyet gösteren 131 firmaya yönelik fahiş fiyat denetimi gerçekleştirildiğini belirten Bolat, şunları kaydetti:
"Ticaret müfettişlerince yapılan denetimler sonucu 27 firma, hazır beton ve çimento satışlarında fahiş fiyat gerekçesiyle Haksız Fiyat Değerlendirme Kuruluna sevk edildi. Kurul tarafından 18 hazır beton ve çimento firması hakkında toplam 37 milyon 766 bin 946 lira ceza uygulanması yönünde karar alındı. Konuya ilişkin inceleme ve denetim süreçleri devam ediyor."